در زمان غیبت فقیه جامع الشرایطی که به کتاب و سنت آشنایی دارد،که نسبت به اوضاع و احوال زمانه آگاه است،مقتضیات زمان و مکان را تشخیص میدهد و از تقوا و پارسایی نیز برخوردار است؛از سوی معصومین مجاز است تا قوانین متغیردر چارچوب احکام و آموزه های اسلامی و مصالح جامعه را وضع کند.این اختیار نه تنها منافاتی با ولایت تشریعی و حاکمیت خداوند ندارد بلکه شأنی از شئون ربوبیت الهی و در طول آن است.

2- زعامت و رهبری از دیدگاه اسلام:انسان یکتا پرست نباید از هیچ فرد یا نهادی فرمان ببرد،از او اطاعت بی چون و چرا بکند.((اتَّخَذُوا أَحبارَهُم وَ رُهبانَهُم اَرباباً مِن دُونِ اللهِ وَ المَسِیحَ أبنَ مَریَمَ وَ ما أُمِرُوا اِلّا لِیَعبُدُوا إِلهاً واحِداً لا إِلهَ الّا هُوَ سُبحانَهُ عَمّا یُشرِکُونَ))³

«اینان راهبان و دانشمندان خود و مسیح پسر مریم را به جای خدا به الوهیت گرفتند،با آنکه مأمورنبودند جز اینکه خدایی یگانه را بپرستند که هیچ معبودی جز او نیست.منزه است او از آنچه [با وی]شریک میگردانند.»مگر آنکه خداوند برای او چنین قانونی را جعل و تشریع کرده باشد.قرآن فرموده است((النَّبِیُّ اَولی بِالمُؤمِنِینِ مِن أَنفُسِهُم))⁴.«پیامبران به مؤمنان از خودشان نزدیکترند.»همچنین می فرماید:((اِنَّما وَلِیُّکُمُ اللهُ وَ رَسُولُهُ وَ اَلَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمونَ الصَّلاهَ وَ یُؤتُونَ الزَّکاةَ وَ هُم راکِعُونَ))⁵.«همانا ولی و سرپرست شما تنها خداوند و رسولش است و کسانی که ایمان آوردند؛همان کسانی که نماز را به پا می دارند و در حال رکوع زکات می پردازند.»بر اساس این آیات و آیات دیگر خداوند حق اداره و تنظیم اجتماعی برای تشریع کرده است.بر اساس چنین ولایتی از طرف ائمه اطهار (علیهم السلام)به فقیهان واجد شرایط واگذار شده است و آنان علاوه بر حق قانون گذاری –البته با شرایطی که ذکر شد-دارای ولایت،زعامت و رهبری جامعه اسلامی و موظف به تدبیر،سرپرستی و تنظیم اجتماعی،جامعه اسلامی هستند.

در هر صورت معنی اصطلاحی«ولایت»عبارت است از «تصدی امر و اداره حکومت»